Để đạt được tiêu chí 13, xã phải có hợp tác xã (HTX) hoạt động theo Luật HTX năm 2012 và có mô hình liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm. Nếu như mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ rất dễ thực hiện, thì việc có HTX  hoạt động hiệu quả lại khó hơn nhiều. Thực tế đã cho thấy: để đạt được tiêu chí này, không ít xã vội vàng vận động thành lập HTX, sau đó nhiều HTX loay hoay không biết hoạt động như thế nào, dần dần ngừng hoạt động.

Tuy nhiên, trên địa bàn huyện Bắc Sơn, việc thực hiện tiêu chí 13 đã được thực hiện một cách bài bản, đi vào thực chất, phát huy được các tiềm năng, lợi thế để vươn lên phát triển. Câu chuyện ở HTX Cây ăn quả Vũ Sơn, xã Vũ Sơn là một ví dụ.

Mô hình chăn nuôi tại HTX Toàn Phát, xã Vũ Lễ

Năm 2018, xã Vũ Sơn được chọn là xã điểm phấn đấu đạt chuẩn NTM. Để đạt được tiêu chí 13, xã phải vận động thành lập 1 HTX. Tuy nhiên, xã không phải cố thành lập theo kiểu cho có mà việc lựa chọn, vận động thành lập  HTX được triển khai kỹ càng. Ông Nông Xuân Tỉnh, Chủ tịch UBND xã cho biết: Trên địa bàn xã có nhiều hộ trồng cây ăn quả, tuy nhiên việc sản xuất, tiêu thụ còn manh mún, nhỏ lẻ, sản xuất chưa theo quy trình chung nên hiệu quả hạn chế. Từ đó, xã đã chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan tuyên truyền, vận động thành lập HTX cây ăn quả Vũ Sơn với 37 hộ thành viên. HTX đi vào hoạt động đã từng bước khắc phục hạn chế của phương thức sản xuất riêng lẻ quy mô hộ gia đình như trước. Đồng thời, góp phần trực tiếp vào việc hoàn thành tiêu chí 13 trong xây dựng NTM của xã.

Tương tự Vũ Sơn, để đạt được tiêu chí 13 trong  xây dựng NTM, các xã khác trên địa bàn huyện cũng đã tích cực tuyên truyền, vận động các sáng lập viên phát huy được các tiềm năng, thế mạnh của từng địa bàn để phát triển mới các HTX. Đến nay, trên địa bàn huyện có 45 HTX đang hoạt động; 11 xã đạt tiêu chí 13 về hình thức tổ chức sản xuất.

Không chỉ vận động thành lập ra để đạt tiêu chí, huyện Bắc Sơn còn triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX. Ông Vi Đình Thiện, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cho biết: Để hỗ trợ các HTX, bên cạnh phối hợp với các cơ quan liên quan tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn, chuyển giao khoa học kỹ thuật, huyện còn lồng ghép các nguồn lực để có thêm hỗ trợ nguồn lực cụ thể cho các HTX.

Trở lại câu chuyện của HTX cây ăn quả Vũ Sơn. Ông Dương Công Thầm, Giám đốc HTX cho biết: Năm 2018, HTX chính thức đi vào hoạt động với mô hình sản xuất quýt theo tiêu chuẩn VietGAP với diện tích 26,5 ha. Bên cạnh sự chủ động của mình, HTX đã được Nhà nước hỗ trợ phân bón, hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm. Qua đó, năng suất cũng như giá trị sản phẩm quả  quýt của các hộ thành viên tăng thêm từ 15 đến 20% so với trước năm 2018. Từ năm 2018 trở lại đây, thu nhập bình quân của thành viên trong HTX đạt 5 đến 6,5 triệu đồng/người/ tháng. Có thu nhập, hiện nay, HTX mở rộng thêm sản xuất một số loại cây ăn quả, cây đào… để tiếp tục nâng cao hiệu quả kinh tế cho các hộ thành viên.

Không chỉ HTX cây ăn quả Vũ Sơn, từ năm 2015 đến nay, huyện Bắc Sơn đã lồng ghép các nguồn lực để hỗ trợ một số HTX khác trên địa bàn huyện xây dựng, mở rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, quảng bá giới thiệu sản phẩm như: mô hình quýt tại HTX nông nghiệp Nam Hồng, xã Chiến Thắng; mô hình nuôi cá ở HTX thủy sản Lân Vục, xã Đồng Ý; mô hình chăn nuôi, trồng trọt tại HTX Toàn Phát, xã Vũ Lễ; mô hình sản xuất nông nghiệp của HTX sản xuất – kinh doanh tổng hợp xã Bắc Sơn… với tổng nguồn vốn hơn 5 tỷ đồng.

Không chỉ vận động thành lập theo kiểu “cho có” mà nhiều HTX trên địa bàn huyện Bắc Sơn khi thành lập đều phát huy được những tiềm năng, lợi thế của từng vùng. Đồng thời, các tổ chức liên quan ở huyện cũng chủ động đưa các chính sách hỗ trợ của Nhà nước đến với các HTX. Từ đó, các HTX sau khi được thành lập đã từng bước đi vào hoạt động ổn định, tạo được sự liên kết, đổi mới hình thức tổ chức sản xuất, nâng cao giá trị sản xuất trên địa bàn. Năm 2021, doanh thu bình quân của một HTX trên địa bàn huyện ước đạt 1,8 tỷ đồng/năm (bình quân chung của tỉnh 1,1 tỷ đồng), tăng hơn 1 tỷ đồng so với năm 2015; thu nhập bình quân của người lao động trong HTX đạt 56 triệu đồng/người/năm, tăng 12 triệu đồng/người/năm so với năm 2015 (bình quân chung của tỉnh là 50 triệu đồng); các HTX ở 11 xã đã đạt tiêu chí 13 đều hoạt động ổn định.

Ông Vy Kim Truyền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh cho biết: Huyện Bắc Sơn là một trong những địa bàn đi đầu trong phát triển kinh tế HTX. Việc thực hiện tiêu chí 13 trong xây dựng NTM trên địa bàn huyện đã đi vào thực chất, từ đó, không chỉ giúp các xã hoàn thành thêm tiêu chí NTM mà còn từng bước tạo chuyển biến rõ nét trong đổi mới hình thức tổ chức sản xuất trên địa bàn.

Nguồn: baolangson.vn