Theo thống kê của Phòng NN&PTNT huyện Lộc Bình, toàn huyện hiện có trên 60 ha cây chanh rừng, gần như tập trung toàn bộ tại địa bàn xã Mẫu Sơn. Trong đó, có khoảng 30 ha cho thu hoạch với tổng sản lượng ước đạt khoảng 100 tấn quả tươi/năm. Theo đánh giá, cây chanh rừng Mẫu Sơn là loài cây đặc hữu của địa phương và hầu hết mọc trong tự nhiên. Từ nhiều năm trước, người dân trên địa bàn thường khai thác quả chanh rừng từ tự nhiên để bán lẻ cho khách hàng có nhu cầu.

Qua đánh giá các tiêu chí, các đơn vị đã lựa chọn được 15 cây chanh rừng Mẫu Sơn ưu tú để nhân giống

Ông Nông Văn Đạt, Phó Chủ tịch UBND xã Mẫu Sơn cho biết: Từ khoảng 10 năm trước, do giá chanh rừng ngày càng cao, nhiều hộ dân đã chủ động nhân giống cây bằng hình thức gieo hạt. Đến nay, toàn xã có khoảng 200/329 hộ dân trồng cây chanh rừng. Tuy nhiên, toàn bộ các khâu chọn giống, trồng, chăm sóc đều được người dân thực hiện một cách tự phát, chưa chú trọng ứng dụng khoa học kỹ thuật. Do vậy, năng suất, chất lượng quả chanh chưa đồng đều.

Trước thực tế trên, từ năm 2019, Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển hệ thống nông nghiệp (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) đã phối hợp Phòng NN&PTNT huyện Lộc Bình và UBND xã Mẫu Sơn thực hiện các quy trình để có thể lựa chọn giống cây ưu tú đối với cây chanh rừng Mẫu Sơn. Để thực hiện công tác trên, từ năm 2019, UBND xã Mẫu Sơn đã phối hợp với các đơn vị lập danh sách các hộ trồng cây chanh rừng trên địa bàn. Trên cơ sở đánh giá các tiêu chí như: chất lượng quả, kích thước quả và một số đặc điểm nổi trội đối với thân, cành cây… các đơn vị đã lựa chọn trên 2.500 cây chanh của 3 hộ dân tại thôn Bó Pằm, xã Mẫu Sơn để thực hiện quy trình khảo nghiệm.

Trong quá trình khảo nghiệm, toàn bộ các cây chanh rừng đều được đồng bộ về quy trình chăm sóc như: bón phân (loại phân bón được sử dụng và liều lượng); kỹ thuật tỉa cành; kỹ thuật trị sâu bệnh hại… Đồng thời, các thông tin liên quan đến quá trình trên đều được theo dõi, ghi chép. Dựa trên kết quả thực tế sau hơn 3 năm thực hiện, các đơn vị đã lựa chọn được 20 cây có đặc điểm nổi trội về: kích thước quả; màu sắc, hương vị quả; khả năng chống chịu sâu bệnh hại để tham gia đánh giá lần cuối để tuyển chọn được cây ưu tú.

Trong số 20 cây chanh rừng Mẫu Sơn đã lựa chọn, các đơn vị tham gia khảo nghiệm đã lựa chọn được 15 cây có tiêu chuẩn giống tốt, năng suất, chất lượng quả cao và ổn định qua các năm để phục vụ cho việc nhân giống, mở rộng diện tích. Theo đánh giá từ Phòng NN&PTNT huyện Lộc Bình, kết quả khảo nghiệm qua các năm cho thấy: các cây chanh rừng ưu tú cao có năng suất cao hơn so với các cây cùng loại khoảng 20%, ước tính đạt trên 5 tấn/ha.

Bà Dương Thị Thu Hằng, Phó trưởng Phòng NN&PTNT huyện Lộc Bình cho biết: Từ 15 cây đã được lựa chọn, các đơn vị sẽ tiếp tục phối hợp thực hiện các bước cần thiết để có thể tiến hành nhân giống quy mô lớn. Từ đó, phát triển diện tích vùng trồng, từng bước đưa cây chanh rừng Mẫu Sơn trở thành cây chủ lực của địa phương để giúp người dân phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị liên quan và chính quyền xã Mẫu Sơn thực hiện các hoạt động tập huấn cho người dân về quy trình nhân giống và kỹ thuật trồng, chăm sóc loại cây này. Qua đó, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng quả chanh rừng cũng như có thể phát triển bền vững cây chanh rừng trên địa bàn.

Nguồn: baolangson.vn