Qua tìm hiểu trên các phương tiện thông tin đại chúng cùng với việc tham quan thực tế một số mô hình, năm 2006, gia đình bà Hoàng Thị Sáng, thôn Bó Luông đầu tư trồng 100 cây bưởi Diễn. Bà Sáng cho biết: Sau 4 năm trồng bưởi bắt đầu cho thu hoạch. Trung bình mỗi cây cho thu từ 30 – 50 quả. Nhận thấy hiệu quả kinh tế cao, gia đình tôi đã mở rộng vườn hiện nay lên hơn 300 cây. Cứ đến mùa thu hoạch, khách quen ở Hà Nội, Thái Nguyên, thành phố Lạng Sơn lại tìm về tận vườn đặt mua, hầu như năm nào cũng không đủ cung cấp. Hiện nay, trung bình mỗi năm, gia đình tôi thu khoảng gần 2 vạn quả, với giá bình quân 20 nghìn đồng/quả, trừ chi phí thu nhập gần 400 triệu đồng.
Người dân thôn Bó Luông, xã Đồng Ý kiểm tra chất lượng quả bưởi Diễn
Tại xã Đồng Ý, trước đây, người dân chủ yếu trồng lúa, ngô, thuốc lá và cây quýt (giống bản địa) trong các lân, lũng. Tuy nhiên, từ năm 2010, nhận thấy điều kiện tự nhiên thuận lợi cùng với nhiều ưu điểm nổi bật của cây ăn quả có múi, cấp ủy, chính quyền xã đã tích cực tuyên truyền, định hướng người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng sang trồng cây ăn quả có giá trị kinh tế cao.
Ông Hoàng Văn Tú, Chủ tịch UBND xã Đồng Ý cho biết: Từ năm 2010, xã xác định trồng cây ăn quả là hướng đi mũi nhọn nhằm góp phần nâng cao thu nhập cho bà con. Vì vậy, để tạo điều kiện cho người dân phát triển sản xuất, hằng năm, xã đã vận động bà con cải tạo đất trồng lúa, đất nương bãi kém hiệu quả để trồng cây ăn quả; tạo điều kiện cho các hộ gia đình tham gia các lớp tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật (trung bình mỗi năm từ 2 – 3 lớp, mỗi lớp từ 30 – 50 học viên); áp dụng tiến bộ kỹ thuật (trồng và chăm sóc cây theo quy trình VietGAP), đưa những cây giống mới năng suất, chất lượng cao vào sản xuất.
Bên cạnh đó, cán bộ khuyến nông xã chủ động hướng dẫn bà con xuống giống, trồng cây đúng mùa vụ, tuân thủ quy trình kỹ thuật; đảm bảo trồng và chăm sóc theo hướng sạch, an toàn. Đồng thời, để quy trình áp dụng khoa học kỹ thuật theo hướng VietGap được đảm bảo, xã vận động nhân dân trồng quýt “hạ sơn” (đưa cây quýt bản địa trong các lân lũng về trồng tập trung gần nhà) để tiện cho việc chăm sóc, áp dụng kỹ thuật.
Theo thống kê, xã Đồng Ý hiện có gần 300 ha cây ăn quả, trong đó chiếm diện tích lớn nhất là một số cây ăn quả có múi như: bưởi, cam canh, quýt với khoảng180 ha. Còn lại là các loại như: xoài, ổi, thanh long, hồng xiêm… Cây ăn quả được trồng tập trung ở 6/11 thôn gồm: Bó Đấy – Bó Mạ; Bó Luông, Bản Rọong; Lân Páng; Pắc Yếng; Nà Giáo…
Nhờ sự quan tâm, chỉ đạo của xã cùng sự chủ động của người dân, rất nhiều hộ gia đình đã có thu nhập cao từ 200 – 400 triệu đồng/năm từ trồng cây ăn quả như: hộ ông Vy Minh Châu (thôn Bó Luông); hộ ông Hoàng Hữu Sỹ (thôn Bó Đấy – Bó Mạ); hộ ông Dương Thời Bảo (thôn Khau Ràng); hộ ông Nguyễn Văn Hùng (thôn Nà Nhì); hộ ông Hoàng Xuân Trang (thôn Lân Dạ)….
Ngoài ra, trong xã còn rất nhiều hộ có thu nhập từ 60 – 100 triệu đồng/năm từ cây ăn quả. Nhờ đó, đời sống của người dân ngày càng được cải thiện và nâng cao. Hiện thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 33 triệu đồng/người/năm, tăng 15 triệu đồng/người/năm so với năm 2012. Tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn 4,3%, giảm tới 16,8% so với năm 2012.
Ông Hoàng Văn Thủy, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Bắc Sơn cho biết: Hiện nay, Đồng Ý là xã có diện tích cây ăn quả lớn nhất trong toàn huyện. Đồng thời, đây cũng là xã tiên phong trong phát triển trồng cây ăn quả có múi theo hướng sản xuất hàng hóa, bước đầu có thị trường ổn định, góp phần mang lại hiệu quả kinh tế lâu dài, bền vững cho bà con.
Nguồn: baolangson.vn